Er zaten in de uitzending in ieder geval wat beweringen waarover in de klimaat- en milieusector beroering is ontstaan. Volgens Milieu Centraal is het jammer dat presentator Arjen Lubach suggereerde dat een warmtepomp met het huidige aanbod van grijsgroene stroom geen klimaatwinst oplevert. ,,Hij creëert daarmee, misschien wel onbedoeld, weerstand tegen de energietransitie", zei een woordvoerder tegen persbureau ANP.

In veel gevallen is de CO₂ -uitstoot van warmtepompen bij de huidige energiemix al lager dan verwarmen op aardgas. En de ontwikkeling toont aan dat de klimaatwinst de komende jaren alleen maar groeit. Vorig jaar werd nog slechts 18 procent van de in Nederland geproduceerde stroom groen opgewekt, maar de verwachting van energiebedrijven is dat dat in 2030 al voor 70 procent geldt.  

Maar volgens energie-expert Lars Boelen, die overheden en andere beleidsmakers adviseert over het verduurzamen van woningen, legt Lubach wel degelijk de vinger op de zere plek. ,,De communicatie van de overheid gaat steeds vaker over het aardgasvrij maken van woningen. Dat is in mijn ogen onhandig en zorgt voor verwarring. We moeten plannen maken om de energieprestatie van huizen te verbeteren, precies waar gelukkig al wel op wordt gestuurd. Dan volgt automatisch een keer de keuze dat de gasketel door een duurzame warmtebron wordt vervangen, is mijn overtuiging.  En daar is nog veel tijd voor beschikbaar.”

,,Gas is een hele fijne transitiebrandstof”, analyseert de adviseur. ,,Daar zijn Duitsland en België terecht jaloers op, daarom worden daar olie- en kolenkachels juist vervangen voor gasketels. Het is relatief schoon en goedkoop om gas te gebruiken en geeft ons daardoor de tijd om een plan te maken voor de komende dertig jaar. Daarbij hoort als je het mij vraagt vooral inzet op isolatie, kierdichting en ventilatie. Doe dat op momenten die logisch zijn voor de bewoners, bijvoorbeeld als er toch al een verbouwing plaatsvindt, of groot onderhoud van het huis nodig is. Hoe beter dat is geregeld, hoe minder energie er nodig is om de woning te verwarmen en hoe makkelijker het is om over te stappen naar een duurzame bron. Welke bron dat moet worden? Dat weten we nu nog niet goed. Er wordt nog zoveel ontwikkeld.”

Dat brengt Boelen op een ander kritisch punt uit de uitzending van Zondag met Lubach: warmtenetten die hele wijken verwarmen dankzij biomassacentrales of restwarmte van industrie. ,,Warmtenetten kunnen duurzaam zijn, maar ze worden nu vooral snel uitgerold om de doelstelling van 2030 te halen, 1,5 miljoen huizen van het gas. Terwijl veel van de netten nog helemaal niet duurzaam zijn en een hoge temperatuur leveren. Dat maakt de noodzaak weer kleiner om goed te isoleren en ventileren. Bovendien worden er zelfs nieuwbouwwijken op warmtenetten aangesloten, terwijl voor nieuwbouw warmtepompen juist wél heel geschikt zijn. En aansluitingen op warmtenetten zijn duur. Dit is mijn allergrootste zorg. Je kunt er vergif op innemen dat er over tien jaar een parlementaire enquête komt over de vraag waarom de energielasten zover omhoog zijn gegaan.”

Boelen zegt blij te zijn met Lubach als ‘hofnar’. ,,Hij maakt complexe vraagstukken interessant voor een breed publiek. We moeten er wel voor waken dat er een idee ontstaat dat het aardgasvrij maken het eerste doel is. Want dat is in mijn ogen niet zo en de meeste deskundigen kijken veel breder dan dat: die proberen echt woningen comfortabeler en duurzamer te maken zonder de focus direct op de warmtebron te leggen.” Geheel in lijn dus met waar Lubach mee afsluit: ‘Ga eerst zo snel mogelijk heel Nederland isoleren.’

Bekijk hier onze video's over wonen: