Met zaaien kan er veel misgaan: zo doe je het goed

Het lijkt eenvoudig: planten zaaien met zelfverzameld zaad. Maar er kan veel misgaan. Bijvoorbeeld als je het zakje met zaad leeggooit boven een zelfgegraven gat. Dan komt er weinig op.

Niet alle zaden moeten op dezelfde manier worden behandeld. Om te beginnen heb je vorstkiemers en warmtekiemers. Als je zaad verzamelt en dat bewaart, gaan de zaden in kiemrust, te vergelijken met een soort coma. Die kiemrust voorkomt dat een zaadje op een ongunstig moment ontkiemt, zoals midden in de winter. De enzymen die de kiemrust veroorzaken moeten worden afgebroken. Dat gebeurt door de afwisseling van vorst en dooi.

De meeste vaste planten, struiken en bomen zijn vorstkiemers. Zaai die dus buiten en vóór de winter, liefst zodra het zaad rijp is. Ben je dat vergeten, speel dan zelf voor winter door de zaden met tussenpozen een tijdje in de vriezer te leggen. In een plastic zakje, tegen het uitdrogen. Voorbeelden van vorstkiemers zijn narcissen, riddersporen en kerst- rozen.

Warmtekiemers zaai je in het voorjaar. Salvia's, tuingeraniums en campanula's, om er maar een paar te noemen, kun je gewoon in de tuin zaaien op de plaats waar je ze hebben wilt.

Maar ook dan is succes niet verzekerd, want het zaad van sommige planten wil niet kiemen als het bedekt is met een laagje grond. Het moet bloot aan de oppervlakte liggen. Een voorbeeld is siertabak, een plant die niet opkomt als je het zaad begraaft. En ook de klaproos wil licht. Gelukkig behoudt het zaad van lichtkiemers zijn kiemkracht jarenlang. Dat zie je als ergens een weg wordt aangelegd en het zaad dat jarenlang in de grond lag te sluimeren plotseling massaal opkomt.