Nederlanders vinden duurzame energie al gauw te duur: ‘Ik had meer idealisme verwacht’

Consumenten kozen in 2020 vaker voor duurzame energie uit eigen land dan het jaar ervoor. De grotere populariteit wordt waarschijnlijk veroorzaakt doordat het prijsverschil kleiner werd, analyseert EasySwitch.nl.

Stefan ten Teije 16-02-21, 17:00 Laatste update: 16-02-21, 17:51

De vergelijkingssite houdt elk jaar het gedrag bij van grofweg 100.000 Nederlanders die overstappen van energieleverancier. Uit een analyse blijkt dat 28 procent van de Nederlanders in 2020 een duurzaam boven een niet-duurzaam energiecontract verkoos. Dat is een stijging van bijna 3 procentpunt ten opzichte van 2019.

,,In 2019 zagen we juist een dip”, zegt directeur Frederik van der Veen van EasySwitch.nl. ,,We constateren dat de bereidheid om voor duurzame energie van Nederlandse bodem te kiezen, meedeint met de prijsverschillen die er ontstaan dankzij het aanbod.”

Verschil ‘duurzaam’ en ‘groen’

Bij EasySwitch is een energiecontract pas duurzaam als het gas Co2-gecompenseerd is en de stroom van hernieuwbare Nederlandse bronnen komt: zon, wind en biomassacentrales. Op de website krijgen bezoekers beide prijzen gepresenteerd op basis van hun verbruik. ‘Groene energie’ zoals dat in energiecontracten wordt verkocht, komt vaak via certificaten uit het buitenland. Experts zijn ervan overtuigd dat consumenten energieproducenten alleen tot vergroening dwingen als ze voor duurzaam opgewekte energie uit Nederland kiezen. Energiebedrijven zijn het daar niet altijd mee eens. ,,Het maakt voor duurzaamheid niet uit of stroom wordt opgewekt door een Nederlandse of een Duitse windmolen”, zei een woordvoerder van Eneco eerder tegen deze site.

,,Een aantal energieleveranciers zoals Greenchoice en Vandebron hebben voor meer bewustzijn gezorgd bij klanten over het belang van duurzame energie van eigen bodem”, zegt Frederik van der Veen. ,,Maar als het verschil tussen een duurzaam en niet-duurzaam energiecontract te groot is, kiezen mensen toch voor de eigen portemonnee. Het verbaast mij enigszins dat enkele tientjes per jaar dat verschil al zo aanzienlijk maakt. Ik snap dat het een snelle besparing is, maar ik had toch verwacht dat een grotere groep meer vanuit idealisme zou kiezen. Misschien is nog niet bij iedereen het verschil tussen groen en duurzaam zoals wij dat inzichtelijk maken bekend”, denkt hij.

Waarom is duurzame energie uit Nederland goedkoper geworden?
Dat duurzame stroom van eigen bodem in 2020 goedkoper is aangeboden door energieleveranciers dan in het jaar daarvoor, is het directe resultaat van goedkopere garanties van oorsprong. Dat zegt Sander Lensink van het Planbureau voor de Leefomgeving. ,,De daling van de prijs is harder gegaan dan we verwachtten”, zegt Lensink, die niet zeker weet waar de daling vandaan komt. ,,Het heeft met vraag en aanbod te maken. Het aanbod is gegroeid dankzij meer windmolens en zonnepanelen, dat sowieso. Maar mogelijk is de vraag ook afgenomen, anders is de lagere prijs namelijk nog niet helemaal te verklaren.”
In Nederland heeft naar schatting 70 procent van de huishoudens groene stroom, maar veruit het meeste komt uit buitenlandse garanties van oorsprong. Feitelijk krijgen die huishoudens gewoon grijze stroom van een van de Nederlandse kolencentrales, maar ze kopen het af met zo’n certificaat. Milieu Centraal is kritisch op dat soort groene stroom. ,,Zeker certificaten uit Noorwegen zijn goedkoop omdat daar een groot aanbod aan duurzame stroom is”, zegt Mariken Stolk van Milieu Centraal. ,,Vergelijkingssites en energieaanbieders doen er goed aan om het verschil tussen in Nederland geproduceerde duurzame energie en die uit het buitenland te onderscheiden”, zegt ze. ,,Op die manier kan consumentengedrag ertoe leiden dat energiebedrijven meer investeren in duurzame opwekking in Nederland zelf, simpelweg omdat er meer vraag naar is.”

Gelderland duurzaamste provincie

Uit de data van EasySwitch.nl blijkt dat Gelderland voor het eerst de meest duurzame provincie is. Daar kozen de meeste overstappers voor een duurzame energieleverancier (34 procent). Gelderland stoot daarmee Utrecht na vier jaar op rij van de koppositie, maar de provincie in het midden van het land blijft (33 procent) op de tweede plaats van duurzaamste provincies van Nederland staan. De top 3 wordt afgesloten door Noord-Holland, hier koos 30 procent van de overstappers voor een duurzaam energiecontract. In 2020 zijn Zeeland (24 procent), Overijssel (25 procent) en Noord-Brabant (27 procent) voor het tweede jaar op rij de provincies met de minst duurzame overstappers.