Nibud: Gulle ouders pamperen puber te veel

Ouders betalen vaker kleding, telefoonkosten en cadeaus voor hun kinderen. Ze willen het beste voor hun kroost, maar, waarschuwen experts, moeten oppassen met steeds de portemonnee trekken.

Ellen van Gaalen 09-09-16, 03:00 Laatste update: 10-09-16, 00:01

Ze moeten leren eigen keuzes te maken en de consequenties daarvan te overzien
Nibud

De afgelopen drie jaar zijn meer ouders voor hun kinderen gaan betalen. Eerder kreeg nog niet de helft van de scholieren alle kleding en schoenen van papa en mama, nu is dat aantal gestegen naar 56 procent. Ook de telefoonrekening gaat vaker rechtstreeks naar de ouders; dat percentage liep op van 54 naar 61. Voor cadeautjes, bijvoorbeeld voor verjaardagen van vrienden en familie, trekt nu 29 procent van de ouders de portemonnee, tegenover 17 procent in 2013.

Dat blijkt uit het Nibud Scholierenonderzoek dat vandaag verschijnt. Al 32 jaar doet het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting representatief onderzoek naar de financiën van scholieren. Bijna 3500 pubers tussen de 12 en 18 jaar beantwoordden vragen over hun inkomsten en uitgaven.

Vast lasten
Het Nibud vindt het zorgelijk dat ouders weer meer voor hun kroost zijn gaan betalen. ,,Jongeren moeten leren met vaste lasten om te gaan,'' verklaart woordvoerder Gabriëlla Bettonville. Door ze het geld zelf te laten beheren, leren de tieners plannen, worden ze zich bewust van wat spullen kosten en zien ze de gevolgen als ze door het budget heen zijn. Bettonville: ,,Dat zijn vaardigheden waar ze de rest van hun leven iets aan hebben. Ze moeten leren eigen keuzes te maken en de consequenties daarvan te overzien.''

Uit onderzoeken blijkt dat een goede financiële opvoeding noodzakelijk is. Jongeren die niet hebben geleerd met geld om te gaan, hebben grotere kans in de schulden te raken als ze wél hun eigen boontjes moeten doppen. ,,Als een tiener zijn telefoonrekening niet betaalt, kijken de ouders bijna gelijk mee. Betaalt diegene na zijn achttiende de zorgverzekering niet, krijgt hij gelijk incassokosten voor de kiezen. Dan is de impact groter,'' legt Nadja Jungmann uit, lector Schulden en Incasso aan de Hogeschool Utrecht.

Ouders zijn zich daarvan niet altijd bewust, denkt het Nibud. ,,Het lijkt alsof ze het te goed willen doen voor hun kinderen en te beschermend zijn. Ze laten de jongeren te veel op de bijrijdersstoel zitten, terwijl ze het zelf moeten doen,'' aldus Bettonville. Toch blijkt uit al die jaren van onderzoek dat het fluctueert hoeveel tieners zelf moeten betalen. Het Nibud kan de ontwikkelingen niet exact verklaren. Om de afwegingen van de opvoeders in beeld te krijgen, wil het instituut aanvullend onderzoek gaan doen.

Opvoeding
Jo Hermanns, emeritus-hoogleraar Opvoedkunde, denkt dat ouders hun kinderen willen laten meedelen nu het economisch beter gaat. Bovendien hebben ouders tegenwoordig langer de tijd om hun kinderen een goede financiële opvoeding mee te geven. Ze gaan in de meeste gevallen pas op hun 24ste uit huis.

Maar of deze ouders hun kinderen te veel betuttelen? Volgens Hermanns valt dat wel mee. ,,De meeste ouders praten met hun kinderen over de financiën. En het gros van de tieners spaart. Het is niet zo dat al die kinderen ontzettend in de watten worden gelegd,'' verklaart hij.

Verwend?
Zo zien de ouders het zelf ook. Natuurlijk, de gezinnen gaat het financieel voor de wind. Maar of ze nu echt verwend zijn? ,,Het is niet zo dat mijn zoon zo maar krijgt wat hij wil,'' zegt vader Karel. Op de bankrekening van de jongen (16) wordt maandelijks 75 euro zakgeld bijgeschreven. Dat geld mag de tiener sparen of zelf besteden. Zijn ouders betalen kleding, telefoonrekening, vakanties, sport- en muzieklessen en school. Karel: ,,Het geld is er. We doen het misschien niet volgens de Nibudregels, maar mijn oudere kinderen lijken toch behoorlijk financieel zelfstandig.''

Bij moeder Sandra gelden dezelfde regels voor haar zoons (13 en 15). Wel stimuleren deze ouders hun kinderen om een baantje te zoeken. ,,Als de oudste met 16 euro thuiskomt na een ochtend werken en hij moet diezelfde avond al een tientje afstaan om cadeau te geven op een verjaardag, werkt dat demotiverend. Ik vind dat hij dat moet kunnen sparen. En we maken hem heus bewust van prijzen. Bij veel aankopen zeggen we erbij hoeveel uur hij had moeten werken om dat te kunnen kopen.''