Minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting denkt dat meer regie vanuit de landelijke overheid nodig is om de komende jaren genoeg huizen te bouwen. © ANP

Onduidelijkheid over haalbaarheid plannen voor 1 miljoen nieuwbouwwoningen

Het nieuwe kabinet wil dat er tot 2030 ongeveer 1 miljoen nieuwe woningen worden gebouwd, maar het is onduidelijk of de gemaakte plannen bij dat aantal in de buurt komen. Volgens vakblad Cobouw en journalistiek onderzoeksplatform Follow The Money staat de aanpak van woningnood op drijfzand.

Stefan ten Teije 04-02-22, 08:00 Laatste update: 04-02-22, 09:12

Tot en met 2024 zijn er bouwplannen voor 400.000 huizen. In de vijf jaar daarna 350.000, en van nog eens 450.000 huizen is niet helder of die voor of na 2030 worden gebouwd, zo blijkt uit het onderzoek. Het is bovendien maar de vraag of al die huizen er gaan komen. Inschatting is dat slechts iets meer dan de helft van de huizen die vóór 2025 op de planning staan zeker gebouwd gaan worden.

Niemand heeft een overzicht van welke concrete bouwplannen realistisch zijn of waar en wanneer woningen gebouwd worden, stellen de onderzoekers. De rijksoverheid en de provincies hebben het over ‘harde’ en ‘zachte’ bouwplannen, maar hanteren verschillende definities. In Noord-Holland is een plan hard als de gemeenteraad met een bestemmingsplan instemt. In Overijssel betekent ‘hard’ dat het bestemmingsplan onherroepelijk is. Sommige provincies maken zelfs helemaal geen onderscheid tussen hard en zacht, zoals Friesland, Groningen, Drenthe en Limburg.

Daarnaast komen de perioden waarover wordt geteld niet overeen. Meestal trekken de provincies de sloopplannen niet af van het totaal aantal plannen. In Rotterdam bijvoorbeeld gaat dat om duizenden huizen.

Nieuwe minister voor Volkshuisvesting

Hugo de Jonge, bekend geworden als coronaminister, is onlangs begonnen als Minister voor Volkshuisvesting, een functie die in het vorige kabinet niet bestond. Een woordvoerder laat als reactie op het onderzoek weten dat het de nadrukkelijke wens van De Jonge is om beter in beeld te krijgen waar en voor wie woningen moeten worden gebouwd. In zijn eerste debat met de Tweede Kamer vorige week had hij het over ‘regie nemen’. ,,Te lang is geloofd in de markt als oplossing. Als de overheid geen regie neemt in tijden van schaarste, regeert het recht van de sterkste en dat mogen we niet laten gebeuren.”

Voor Coen van Rooyen, directeur van branchevereniging WoningbouwersNL, geeft het onderzoek een herkenbaar beeld. ,,Nu wordt goed onderbouwd wat wij altijd al roepen: op de cijfers die we van het ministerie kennen is wel wat af te dingen. Waar wij voor pleiten is een website Ditzijndeplanneninnederland.nl. Je zou precies moeten kunnen zien welke plannen er zijn, vanaf het prille begin van ‘we hebben een leuk idee’ tot aan de sleuteloverdracht. Als een plan een half jaar stil staat, moet een alarmpje afgaan en minister Hugo de Jonge de wethouder kunnen bellen en zeggen: ‘Hé, waarom gebeurt hier niks?’”

Het is volgens Van Rooyen heel makkelijk om een bouwplan zo te noemen, maar als er geen consequenties aan vastzitten, is hij bang dat er te weinig gebeurt. ,,Als je doelstellingen hebt om als land een bepaald aantal woningen te bouwen, moet je weten hoe realistisch dat is. In Noord-Holland worden bouwplannen gemaakt in de buurt van Schiphol, in gebieden waar te veel stikstof wordt uitgestoten en in weilanden waar weidevogels broeden. Dat is irreëel beleid.”

Bekijk onze nieuwsvideo’s in onderstaande playlist: