Oudere woning beter te verwarmen met waterstofketel dan met warmtepomp

Wie de afgelopen jaren een nieuwe cv-ketel heeft gekocht, weet waarschijnlijk niet dat die ketel een milieuvriendelijk konijn in de hoge hoed heeft. Het gasbedrijf kan in de toekomst tot 20 procent waterstof bijmengen zonder dat de prestaties van de ketel daaronder leiden. Dat betekent ook 20 procent minder CO2-uitstoot. Deze moderne ketels zijn de voorlopers van een nieuwe generatie waterstof-ready ketels die met een kleine aanpassing zijn om te bouwen tot ketels die 100 procent op waterstof kunnen stoken.

Afgelopen jaren begon het bedrijf tegen de stroom in met de ontwikkeling van nieuwe duurzame cv-ketels op waterstof. ,,De huidige aanpak om alle bestaande wijken aardgasvrij te maken zal mislukken doordat het te duur is, te complex, er te weinig draagvlak is bij burgers en te weinig comfort biedt in veel bestaande woningen.’’

Bij nieuwe woningen is verwarmen met louter een warmtepomp goed te doen, maar in oudere woningen is dat veel lastiger. De isolatie is vaak beperkt en een warmtepomp trekt het dan niet. ,,Een ketel op gas, ook als dat waterstof is, blijft maar gaan, dan krijg je het overal warm.’’

Toch wordt waterstof niet hét ei van Columbus voor heel Nederland. ,,Het zal van wijk tot wijk en van plaats tot plaats verschillen. Als er voldoende waterstof voorhanden is, is het een prima alternatief.’’

Remeha staat niet alleen met de waterstofvisie. Han Slootweg, directeur netstrategie bij netbeheerder Enexis Groep en hoogleraar Smart Grids aan de TU Eindhoven waarschuwde vorig jaar dat ongeveer de helft van de Nederlandse woningen niet zonder een cv-installatie op gas of stadsverwarming kan. ,,Of je moet een huis uit de jaren 30 geheel inpakken met een 15 centimeter dikke isolatielaag. En dan nog zijn er koude dagen dat het niet lukt.’’

Niet overal zal waterstof dé oplossing zijn, verwacht Van Schayk. ,,Bij nieuwbouw, jonge woningen en bij grootschalige renovatie waarbij je de kans hebt om fiks te isoleren, kun je het met een all-electric warmtepomp uitstekend aan.’’

Aardgas mengen met tot 20 procent waterstof is een eerste stap om te verduurzamen. ,,Dat is al uitgebreid getest. Bijna iedere ketel van tien tot twaalf jaar oud kan dat aan. Als je ziet dat oudere ketels de komende vier jaar worden vervangen, dan kan dus nagenoeg 100 procent van de cv-ketels op een mix van aardgas en waterstof branden. Als je meer waterstof toe wil voegen, dan heb je een andere brander nodig en dan kun je beter helemaal op waterstof overstappen. Wij zijn niet de enige. Alle gerespecteerde cv-ketelfabrikanten komen met waterstofoplossingen.’’

,,Wij zeggen: ga nu tot 20 procent bijmengen en daarna over op 100 procent waterstof. Er komt dus een tussenfase. Daarom maken we een waterstof-ready ketel. Die brandt op het mengsel waterstof-aardgas en als er 100 procent waterstof beschikbaar komt, dan is voor een paar honderd euro de brander eenvoudig te verwisselen. Qua technologie zijn we er klaar voor.’’

Die waterstofketels worden wel duurder dan ‘ouderwetse’ aardgasketels. ,,Hoeveel duurder precies hangt af van de markt in Europa. Maar hij zal substantieel goedkoper zijn dan een warmtepomp. Stel dat een warmtepomp inclusief installatie 15.000 euro kost, dan zal een waterstofketel minder dan eenderde van die installatie kosten.’’

,,We zijn met partijen als de Gasunie en de netbeheerders pilots aan het doen. Niet alleen met de ketels, maar met de hele keten: opwekking van waterstof, aansluiting en de ketel. We laten zien dat het werkt, dat het installatietechnisch eenvoudig kan – oude ketel eraf en nieuwe ketel eraan – én dat het veilig is. We hebben met Stedin al een project in Uithoorn gedaan. Er komt een proef in Lochem aan. De komende jaren komen er veel van die testen, steeds wat groter.’’

,,De grootste bottleneck is dat de ambitie van Nederland te laag is. Professor Ad van Wijk berekende al dat  Nederland 2,5 miljard euro moet investeren om internationaal mee te doen. We moeten versnellen en meer en grotere proeven doen.’’

Het oude gas is voorlopig nog niet verdwenen. Vorig jaar werden er 430.000 nieuwe cv-ketels verkocht, waarvan ongeveer eenderde eentje is van Remeha. En die blijven met gemak vijftien jaar functioneren. Over drie tot vijf jaar komen de waterstof-ready ketels op de markt. Maar wie gaat die kopen als er nog geen waterstof is? Van Schayk wijst naar de politiek, met subsidies zijn mensen over de streep te trekken. ,,We zijn er heilig van overtuigd dat waterstof komt, anders zouden we geen miljoenen in de ontwikkeling van die ketels steken. We moeten als Nederland versnellen richting waterstof. Er is geen weg terug.’’