Rechter in Airbnb-zaak: vergunning verplicht bij verhuur aan toeristen

Amsterdam voert een felle strijd met Airbnb omdat veel bewoners klagen over overlast van toeristen. Volgens onderzoeksbureau AirDNA is het aantal overnachtingen zo'n twee miljoen per jaar. 25.380 huizen zouden worden verhuurd aan toeristen. 

,,Op basis van de eerste indruk van de uitspraak is het zonder vergunning verhuren van je hele woning aan toeristen, momenteel geheel verboden,” zegt wethouder Laurens Ivens. Hij noemt de uitspraak ‘verrassend’, maar ook een ‘belangrijke kans’ in de strijd die Amsterdam voert tegen de explosieve groei van vakantieverhuur in de stad.

De gemeente Amsterdam stelt sinds 2017 dat een vergunning niet nodig is als de woningeigenaar de verhuur meldt en zich houdt aan de maximale termijn van dertig dagen per jaar. Deze uitzonderingen zijn niet mogelijk, stelt de Raad van State: de vergunning is een wettelijke plicht. De gemeente kan nog wel boetes uitdelen voor illegale vakantieverhuur.

Deze uitspraak ging over de zaak van een Amsterdamse, die haar woning in 2018 voor vijf dagen verhuurde aan Amerikaanse toeristen. De vrouw kreeg een boete van zesduizend euro, omdat ze de verhuur niet vooraf had gemeld bij de gemeente. Daar was ze het niet mee eens.

Amsterdam legde eerder al vast dat verhuurders deze vergunning niet hoeven aan te vragen als zij aan bepaalde voorwaarden voldoen. In de nieuwe Huisvestingsverordening, die op 1 januari is ingegaan, werd dat weer bekrachtigd. De voorwaarden zijn bijvoorbeeld maximaal dertig dagen per jaar, aan niet meer dan vier personen. Ook moeten ze de verhuur melden bij de gemeente.

De Raad van State vindt dat de gemeente helemaal geen uitzonderingen mag maken op de wettelijke vergunningsplicht. De Amsterdamse vrouw hoeft de boete dan ook niet te betalen, omdat de gemeente die had opgelegd op de verkeerde gronden. Amsterdam had de boete moeten opleggen omdat de verhuurster geen vergunning had en niet omdat ze had verzuimd de verhuur te melden.

De gevolgen van deze uitspraak zijn niet helemaal duidelijk. De Raad van State zegt dat de gemeente nog altijd boetes mag uitdelen, maar dan wel vanwege het ontbreken van een vergunning. Amsterdamse verhuurders hebben vrijwel nooit een vergunning, omdat die niet nodig was. Het zou dus betekenen dat alle vakantieverhuur illegaal is.

Een woordvoerder van de Raad van State zegt dat de gemeente nog altijd de vrijheid heeft te bepalen wie wel of geen boete krijgt vanwege het niet hebben van een vergunning. Een Amsterdammer die zonder vergunning langer dan dertig dagen per jaar verhuurt, kan dan een boete krijgen. Zijn buurman die ook geen vergunning heeft, maar zich wel aan de termijn houdt, zou dan de dans ontspringen. De gemeente moet hiervoor wel de regels aanpassen, aldus de woordvoerder.

Onlangs is de nieuwe huisvestingsverordening vastgesteld door de gemeenteraad van Amsterdam. Deze nieuwe regels bieden Amsterdam de mogelijkheid vakantieverhuur te verbieden in drukke delen van de stad.