Vol gas naar het automuseum

MERCEDEZ-BENZ (Stuttgart)
Klasse in alle opzichten

'Ik geloof in het paard, de auto is niet meer dan een voorbijgaand verschijnsel.' Het citaat is van keizer Wilhelm II, die het kennelijk niet zo op de vierwieler had. En dat was in zijn tijd zo gek nog niet, want de eerste autobestuurders werden beschouwd als stuntman. De uitspraak van de keizer, vergezeld van hoefgetrappel in de lift naar de achtste etage waar de expositie begint, is de start van een indrukwekkende museumtour in het Stuttgarter Mercedes-Benz Museum.

De Fiat 500-bezitter of Smart-adept concludeert misschien dat het museum vanwege hoog bling-gehalte hier en daar overhelt naar protserigheid, maar feit is dat bijna iedere bezoeker - kind, vrouw, man, jong en oud - hier rondloopt met een brede glimlach. Sterker nog, iemand die totaal geen interesse heeft in auto's, kan hier prima een middag doorbrengen. Al was het maar om zich onder te dompelen in het futuristische gebouw, ontworpen door de Nederlander Ben van Berkel, en de verhalen achter de paardenkrachten en cilinders. De expositie en de aankleding ademen overal klasse. Ook de gratis audiotour die iedere bezoeker bij binnenkomst krijgt, is dik in orde.

In het museum is er keuze uit twee routes: ofwel struinen langs de chronologische paden, waarbij ook aandacht is voor de wereldgeschiedenis buiten Benz, of een thematische route met onderwerpen als 'vrachtwagens' of 'hulpdiensten'. Chronologisch begint het uiteraard met Karl Benz, Gottlieb Daimler en Wilhelm Maybach, de hier gelden als uitvinders van de auto. Van de eerste Reitwagen (12 kilometer per uur) gaat het fluks verder met modellen die door een breder publiek werden gekocht. Ook de donkere periode van het bedrijf - de steun aan het nazi-regime - wordt niet geschuwd. Zo zijn er filmpjes en foto's van de Tweede Wereldoorlog, toen zo'n 80 procent van de fabriek in Sindelfingen (iets ten zuidwesten van Stuttgart) werd verwoest, na een geallieerde aanval waarbij naar schatting 20.000 bommen werden losgelaten. Ook de categorie trivia is goed vertegenwoordigd, dus vergaap je aan dameshoeden speciaal voor de auto of extreme modellen, zoals de pausmobiel uit 1980 van Johannes Paulus II.
www.mercedes-benz-classic.com
Toegang: volwassenen 8 euro,
15-18 jaar 4 euro, tot 15 jaar gratis.

AUDI 90 (Inglostadt)
Symbool van onafhankelijkheid

Een eerbetoon aan de stoere vrouw, en dan vooral aan dames die er al in de jaren '20 aardigheid in hadden om het gaspedaal onbedaarlijk hard in te trappen. In het cilindervormige Audi-museum in Ingolstadt lopen weliswaar weinig vrouwen rond, maar aan de muren wordt wel degelijk gewezen op het belang van de auto voor de emancipatie van de vrouw. Niet alleen wordt de anekdote over Bertha Benz vakkundig afgestoft (in 1888 deed de vrouw van Karl Benz de ultieme praktijktest door 80 kilometer van Mannheim naar Pforzheim te rijden), maar ook zijn er verhalen en foto's te zien van de oprichting van de Deutschen Damen Automobil Club (DDAC) in 1926. De vrouwen kijken tamelijk onverschrokken in de lens, en de racerij voor dames wordt dan ook beschouwd als symbool van onafhankelijkheid en vrijheid.

Verder wordt in het museum op drie etages de historie van Audi, inclusief de ideeën van grondlegger August Horch (ex-medewerker van Mercedes-Benz), uit de doeken gedaan. Dat gebeurt aan de hand van oude topstukken ('bitte nicht berühren!') als de Silberpfeile, de beruchte raceauto uit de jaren '30, en de Auto Union Type C Stromlinie, de wereldrecordauto waarmee Bernd Rosemeyer in 1937 een snelheid van ruim 406 kilometer per uur klokte op de 'vliegende kilometer'.

Op de begane grond is een aardige tijdelijke expositie over kleuren. Niet alleen de trends en psychologie achter goud, zilver, wit en rood worden uit de doeken gedaan, de wisseltentoonstelling biedt ook verkapte verkoopadviezen. Want bestuurders van zilveren bolides krijgen de hoogste inruilwaarde en zijn minder vaak bij ernstige ongelukken betrokken, terwijl helgroene auto's om onverklaarbare redenen juist het vaakst in de kreukels liggen na botsingen.

Anders dan in het Mercedes-museum zal de gemiddelde bezoeker hier in ruim een uur zijn uitgekeken, maar in en rond het Audi Forum is nog meer te zien. Zo is de werkplaats te bezichtigen, komen mensen hun nieuwe droomwagen afhalen en staan de nieuwste modellen te pronken. En hier is het juist wel de bedoeling om de splinternieuwe motorvoertuigen te berühren. Complete gezinnen hebben het druk met het wikken en wegen en bekijken of de ganzeFamilie erin past, en dat levert hilarisch taferelen op. ,,Ja, Dieter, deze nemen we. En de kleur maakt me niet uit, als ie maar rood is.''
www.audi.com,
kijk onder  'experience'
Toegang: 2 euro, 6-18 jaar 1 euro, tot 6 jaar gratis.

BMW (München)
Auto als kunstobject

De weg kringelt omhoog in de bijzondere 'slakom', zoals het BMW Museum in de Münchener volksmond heet. Eenmaal boven wacht de tijdelijke expositie van de BMW Art Cars. Tot 30 juni 2011 zijn tientallen bijzondere exemplaren te zien van de auto als kunstobject. Zo is een BMW M1 te bewonderen die in 1979 onder handen is genomen door Andy Warhol, die een dappere poging deed om het thema 'snelheid' in beeld te vangen. De opdrachtgevers waren, zo vertelt gids Matthias, vooral verbaasd over Warhols eigen snelheid. Terwijl sommige kunstenaars wekenlang een BMW kunstzinnig onder handen namen, had Warhol zijn klus binnen het halfuur geklaard. En omdat ie toch lekker bezig was, vroeg Warhol andere aanwezigen of hij hun BMW ook even onder handen mocht nemen. Volgens de overlevering stak niemand z'n vinger op.

De Art Car Collection ¿ veel exemplaren uit de collectie hebben musea over de hele wereld gezien ¿ is een lekkere opwarmer voor de vaste expositie van BMW, die vooral thematisch is opgezet. Mannen op leeftijd schuifelen met hoogrode konen langs de pronkstukken van de Bayerische Motoren Werke AG, waaronder het kleine koekblikkie de Isetta, maar ook de BMW 2002 en de Sauber Formule 1-bolide uit 2006. Ook is hier uitgebreid aandacht voor motorfietsen, zoals de BMW 500 cc van Ernst Jakob Henne, 'Schneller Henne' voor intimi. In 1937 reed een van de beroemdste motor- en autocoureurs van Duitsland op zijn karretje ruim 279 kilometer per uur, een wereldrecord dat veertien jaar bleef staan. En wie durfde te beweren dat motorsport gevaarlijk is, werd uitgelachen door Henne: hij stierf in 2005, op 101-jarige leeftijd.

Wie nog niet genoeg glimmend blik heeft ondergaan, gaat via een brug naar de overkant van de weg, waar BMW-Welt is gevestigd, met onder meer aandacht voor de waterstofauto. Aardig voor kinderen, omdat er ook doe-dingen zijn, variërend van trappend ondergaan hoe active hybrid werkt tot racespelletjes op de computer. BMW-Welt is ook the place to be voor BMW-kopers. Via een soort circuit door het pand laten de kersverse autobezitters hun bolide in stijl naar buiten glijden.
www.bmw-museum.de
Toegang: 12 euro; tot 18 jaar  6 euro.

Porsche (Stuttgart)
Het rollende museum

Een vliegende start: dat maakte het Porsche Museum in 2009, want in het debuutjaar telde de nieuwe publiekstrekker direct 500.000 bezoekers. In omvang is het weliswaar het kleine broertje van het Mercedes-Benz Museum (eenderde deel van het vloeroppervlak), maar Porsche gaat juist vooral uit van de eigen kracht. Het is een rollendes Museum en daar zijn ze trots op: alle wagens worden af en toe het museum uitgereden om mee te doen aan historische rally's of exposities. Het betekent dus ook dat in het pand hier en daar lege plekken te zien zijn en dat het museum voortdurend een tikkeltje verandert.    In een belendende ruimte kan de bezoeker, niet zelden verkerend in de hoogste staat van opwinding, zien hoe de historische wagens in de werkplaats worden klaargestoomd voor hun volgende uitje. Het is ook de plek voor een apart bedrijfsuitje: je kunt hier in groepen knutselen aan Porsche-oldtimers.

De verhalen achter de auto's stralen de eigenzinnigheid uit die voormalig topman Ferry Porsche ook kenmerkte. Zijn uitspraak 'Ik keek rond en kon de wagen niet vinden waar ik van droomde, dus besloot ik 'm zelf te bouwen' is terug te vinden in nogal wat modellen. Er zijn rondleidingen te boeken, maar met de audiotour en de verhalen en filmpjes bij de objecten kom je ook al een heel eind. Wat te denken van een video over de geschiedenis van de Targa Florio, de oudste en naar verluidt zwaarste rally ter wereld op Sicilië, waar de deelnemers niet alleen hoogteverschillen moeten overbruggen, maar ook overstekende ezels moeten ontwijken.

Ook hier is te zien dat autofabrikanten hun tijd soms ver vooruit waren: de 909 Bergspyder uit 1968, speciaal gemaakt voor bergraces, woog slechts 384 kilogram. Lichtgewicht-technieken uit de Bergspyder kwamen decennia later van pas toen gewichtsbesparing steeds belangrijker werd.

Naast veel historisch materiaal en aardigheidjes als een Porsche tractor, de Schlepper, staan hier ook recente modellen te lonken, zoals de Porsche 911 GT3 uit 2009. Dit exemplaar kan heel snel het rollende museum verlaten: vanuit stilstand naar 100 kilometer per uur heeft ie slechts 4,1 seconden nodig. n
www.porsche.com/museum
Toegang: 8 euro, kinderen tot 14 jaar gratis (onder begeleiding van een volwassene).

(LEO VAN MARREWIJK)

FESTIVITEITEN
Duitsland heeft als autoland pur sang talloze musea rond het thema mobiliteit. Naast de beschreven automusea is onder meer Autostadt Wolfsburg de moeite waard. Dat is een 'themapark voor de hele familie' waar VW's, Skoda's, Audi's en Lamborghini's te zien zijn. Toegangsprijzen: 15 euro voor volwassenen, kinderen tussen 6 en 17 jaar betalen 6 euro. www.autostadt.de
Onder de noemer Automobilsommer 2011 worden dit jaar vooral in de deelstaat Baden-Württemberg tal van activiteiten georganiseerd rond de 125ste verjaardag van de auto. Vanaf 7 mei 2011 staan er 125 dagen lang autocorso's, speciale tentoonstellingen, oldtimer-tours en routes als de Bertha Benz Memorial op het programma. Voor een overzicht van de activiteiten: www.automobilsommer2011.de en www.automobiljahr-stuttgart.de