Dossier rond kazerne wordt een nachtmerrie

Terwijl gistermiddag een aantal Utrechtse politici sprak over een muizengaatje om de verplaatsing van de mariniers te voorkomen, schoot de commandant van de mariniers een bres in het verhuisplan. Na een lange opsomming van nadelen voor marinier, thuisfront en Korps - hij gebruikte zelfs het woord 'nachtmerriescenario' - eindigde hij zijn column in het mariniersblad QPO met de oproep aan de Haagse politiek: 'Durf terug te keren!'

Brigadegeneraal Jeff Mac Mootry is niet de eerste commandant van het Korps Mariniers die zijn vraagtekens zet bij de verhuizing van Doorn naar Vlissingen. Op de website van RTV Utrecht is te lezen dat zijn voorganger, kolonel Frederik Swart, in 2014 als dieptepunt in de historie van de marine de bezuinigingen en aanstaande verhuizing naar Vlissingen noemde.

Sinds een paar maanden lijkt een gecoördineerde actie op gang te zijn gekomen om politiek Den Haag te bewegen het besluit dat CDA-minister Hans Hillen zes jaar geleden nam van tafel te krijgen. Bericht na bericht verscheen in de pers waarin vakbonden en medezeggenschapsorganen van de mariniers hun misnoegen uitspraken over de verhuizing. Verdachtmakingen ('een cadeautje van de ene CDA'er aan de andere, toenmalige commissaris van de koningin Karla Peijs) en het afkraken van Zeeland (ver weg, geen werk, onverkoopbare huizen) werden daarbij niet geschuwd.

Een paar weken geleden besloten Zeeuwse bestuurders dat het tijd werd voor een tegenoffensief. Een ludieke quiz, een advertentie gesponsord door het Zeeuwse bedrijfsleven en enquête werden er tegenaan gegooid om de mariniers te informeren over provincie die over vier jaar hun thuis zou worden. En dat allemaal in de rotsvaste overtuiging dat het besluit nu eenmaal genomen was.

Het sleutelwoord in de opgelaaide discussie over de verhuizing van het Korps Mariniers naar Vlissingen is 'onomkeerbaar'. Het woord viel ook gisteren in Provinciale Staten in Utrecht waar de PVV een poging deed om de commissaris van de koning Willibrord van Beek op pad te sturen en 'zich actief, in woord en daad, achter onze mariniers te scharen in hun poging een verhuizing uit Doorn te voorkomen'. In de mededeling van een woordvoerder van Defensie dat er nog geen 'onomkeerbare stappen waren gezet' zag PVV-Statenlid (en senator) René Dercksen een muizengaatje om 'onze helden, onze mariniers' een enkele reis Vlissingen te besparen. Dat 'in Doorn' houden moesten Dercksens collega-Statenleden niet al te letterlijk nemen. ,,Een paar straten verderop is ook goed.''

De motie kreeg geen meerderheid. Niet omdat onder meer CDA en VVD de mariniers niet in Doorn willen houden, maar omdat ze het antwoord van VVD-staatssecretaris Barbara Visser willen afwachten op Kamervragen. De ChristenUnie in Utrecht - ook een partner in het kabinet Rutte - dook wel in het door de PVV geziene muizengaatje, net als twee D66'ers. Overigens betuigden ook de tegenstemmers hun warme sympathie voor de mariniers.

Bij de militaire vakbond AFMP kan men zich niet voorstellen dat het plan een kazerne voor mariniers in Vlissingen te bouwen, doorgaat. Niet alleen vanwege de weerstand binnen het korps van zeesoldaten, maar ook vanwege de kosten. Woordvoerder Arjen Rozendal zou het niet verbazen dat er politiek koppen gaan rollen als het plan letterlijk koste wat kost wordt doorgezet. Al maanden is de bond bezig met het voortdurend hameren op de in haar ogen nutteloze operatie.

Over een paar weken zal de advocaat van de tijdelijke reorganisatie medezeggenschapscommissie (TCMR) de stukken indienen voor een arbitragezaak. ,,De commissie is het geschil inmiddels formeel aangegaan. De belangrijkste consequentie is dat het een opschortende werking heeft voor het hele proces. Er mogen tijdens de arbitrage geen onomkeerbare beslissingen worden genomen'', zegt Rozendal. De arbitrage gaat niet over het politieke besluit, maar over de wijze waarop Defensie het personeel heeft geïnformeerd en over de medezeggenschap.

De column van de brigadegeneraal der mariniers Mac Mootry kan er op duiden dat de arbitragezaak al achterhaald is voordat hij goed en wel op de rails staat. Het zou immers hoogst ongebruikelijk zijn dat een hoge actieve militair zich keert tegen besluiten van de politiek. Dus moet de column het bureau van de politieke top gepasseerd zijn voordat tot publicatie kon worden overgegaan.

Dit dossier dreigt hoe dan ook een nachtmerrie te worden. De vraag is voor wie.