Albert Dijkstra reanimeert op een pop hoe reanimatie moet worden uitgevoerd. ,,Veel AED's hebben een ingebouwde metronoom, die precies het juiste tempo aangeeft." © Ruben Oreel

Zonder mens kan een AED ook niemand redden

VLISSINGEN - De kans dat iemand adequate hulp krijgt bij een plotseling hartstilstand is klein, blijkt uit onderzoek. De AED boezemt ongetrainde burgers angst in. En dat terwijl het apparaat zo simpel is.

Ondine van der Vleuten 22-02-18, 08:00 Laatste update: 22-02-18, 08:57 Bron: PZC

Slechts 41 procent van de Nederlanders die geen reanimatiecursus gevolgd heeft, durft een AED te gebruiken. Dat blijkt uit een onderzoek in opdracht van zorgverzekeraar CZ en het Rode Kruis. Jammer, want een AED kan levens redden, maar zonder mens die het bedient kan een AED niets. Anne-Marieke Wieman is woordvoerder van het Vlissingse bedrijf Medisol. Dat bedrijf verkoopt twintig soorten AED's (Automatische Externe Defibrillator, een apparaat dat met een stroomstoot het hart weer op gang brengt). AED's zijn helemaal gemaakt op gebruiksgemak, want bij een reanimatie telt elke seconde. Wieman: ,,Ze hebben allemaal een heel duidelijke aan/uitknop. Meestal staat er nog een dikke groene pijl bij met de tekst 'Druk Hier'. Zodra je daar op gedrukt hebt, krijg je goed hoorbare instructies."

Instructies

Poll

Iedereen moet kunnen reanimeren

Eens (93%)
Oneens (7%)

Het eerste wat de AED zegt, is zoiets als: 'SCHAKEL PROFESSIONELE HULPDIENSTEN IN. BEL 112.' Daarna komt een instructie om de borst van de patiënt te ontbloten en precies op de juiste plaatsen elektroden op te plakken. Bij veel AED's zit een pakketje met handige zaken als een schaartje om kleding weg te knippen, een scheermesje om overtollig borsthaar weg te halen en een hygiënisch beademingssetje. Zodra de elektroden opgeplakt zijn, maakt de AED zelf een analyse van het hartritme en bepaalt of er wel of niet een stroomstoot nodig is. Angst voor een onverwachte stroomstoot bij het pakken van de AED hoeft de te hulp geschoten burger dus nooit te hebben, bezweert Wieman. Na de eerste schok, een seconde of tien nadat de plakkers erop zitten, kunnen er nog een paar nodig zijn. Aansluitend volgen gesproken instructies voor de reanimatie.

Wij zeggen altijd: 'denk aan dat nummer van de BeeGees: Oh, Oh, Oh, Oh, Stayin' Alive... Dat is het goede ritme bij reanimatie'
Albert Dijkstra, reanimatietrainer

Wellicht wat oneerbiedig, maar om duidelijk te maken hoe de AED zich verhoudt tot reanimatie, is de vergelijking met een kapotte auto nuttig. De AED, die met een stroomstoot het hart weer laat kloppen, kun je zien als een apparaat dat de auto opstart. Daarna moet je echter nog 'gas geven' om vooruit te komen. Ofwel, de patiënt moet nog worden gereanimeerd. Reanimatie is een combinatie van hartmassage (tot het hart het ritme weer heeft opgepakt) en mond-op-mondbeademing om de ademhaling weer op gang te krijgen. Vanuit de AED klinken nauwkeurige aanwijzingen hoe dat te doen. Bijvoorbeeld: dertig keer op de borst drukken in een tempo van 100-120 keer per minuut. ,,Veel AED's hebben een ingebouwde metronoom, die precies het juiste tempo aangeeft", aldus reanimatieinstructeur Albert Dijkstra. Zo niet, heeft hij nog een tip: ,,Wij zeggen altijd: denk aan dat nummer van de BeeGees: Oh, Oh, Oh, Oh, Stayin' Alive... Dat is het goede ritme."

In de supermarkt

De Vlissinger geeft cursussen bij zijn eigen bedrijf BHV Training Zeeland in Middelburg en is daarnaast strandwacht en actief als vrijwilliger voor Hartveilig Wonen. ,,Dat wil zeggen dat ik een oproep krijg als in de buurt iemand gereanimeerd moet worden. Ik heb alles bij elkaar de afgelopen dertig jaar vele malen iemand gereanimeerd", vertelt Dijkstra. Het kan altijd, overal gebeuren. Vorig jaar stond Dijkstra in de rij bij de supermarkt toen uit het niets de man vóór hem achterover viel. ,,Met behulp van een AED heb ik hem weer op gang gekregen, gelukkig", blikt Dijkstra terug. ,,Hoe het afgelopen is, weet ik niet. Meestal hoor je niets meer. Maar ik weet wel dat je het verschil kunt maken tussen leven en dood op zo'n moment."

Artikel 450 van het Wetboek van Strafrecht geeft aan dat je verplicht bent iemand in acuut levensgevaar te helpen
Albert Dijkstra

Bij de Hartstichting kwam naar aanleiding van de oproep van het Rode Kruis, om toch vooral niet te aarzelen als de nood aan de man komt, een verontrust telefoontje binnen. Wie is aansprakelijk, als het onverhoopt niet goed afloopt? Artikel 450 van het Wetboek van Strafrecht geeft aan dat je verplicht bent iemand in acuut levensgevaar te helpen, weet Dijkstra. ,,Je kan dus op zijn minst 112 bellen. Je bent juist strafbaar als je over die persoon heen stapt en doorloopt. Ik ken geen enkel geval waarin iemand die zijn best doet, gestraft is als de hulppoging minder geslaagd was."