'Deze patiënten zijn niet eng'

'Steeds vaker de kluts kwijt', kopte deze krant in maart. Het aantal overlastmeldingen van verwarde mensen was explosief toegenomen, zo meldde de politie. Ze schreeuwen op straat, laten hun woning vervuilen en verwaarlozen zichzelf.

'Verwarde personen' halen steeds weer het nieuws. Tarik Z., die de studio van het NOS Journaal binnenwandelt, Bart van U. die politica Els Borst vermoordt. En steeds weer wijst het vingertje naar de psychiatrie. Die laat steken vallen. Aan een positief beeld van psychiatrische patiënten dragen deze incidenten al helemaal niet bij: ze zijn gevaarlijk.

Het gaat de bestuursvoorzitter van de Parnassia Groep - de grootste aanbieder van psychiatrische hulpverlening in deze regio - aan het hart, dat stigma. Stephan Valk wil het beeld bijstellen. Want de meeste van zijn patiënten bezorgen niemand last. En hoe afschuwelijk is het om door je ziekte in een isolement te raken? Valk: ,,Uit onderzoek blijkt dat mensen na een psychose de helft van hun vrienden kwijt zijn. Na meerdere episodes kijkt er niemand meer naar ze om.''

Zorgunit
Valk doet zijn verhaal bij de Opvang Verwarde Personen (OVP), een samenwerking tussen de politie en Parnassia. Die opvang beslaat één etage op het hoofdbureau van de politie Haaglanden aan de Burgemeester Patijnlaan, die in 2014 is ingeruimd voor de verwarde medemens. Want zo iemand hoort niet in een politiecel was het idee. Die hoort in een zorgunit.

Tjarda van Geffen, manager bedrijfsvoering bij Parnassia, wijst op een klein hokje (formaat telefooncel) met een bankje en twee deuren die allebei op slot kunnen. ,,Hier draagt de agent de verwarde persoon over aan de opvang. Die heeft dan verder niks meer te maken met de politie.'' Een klein celletje markeert de overgang tussen twee werelden: die van de verdachte en die van de verwarde.

Binnen, aan een gang, zijn twaalf zorgverblijven. Kamers met een matras, een toilet en verder niks. Niets waarmee cliënten, die de kluts kwijt zijn, zich kunnen verwonden. Het geschreeuw van een vrouw uit een van de cellen gaat door merg en been. 'Laat me eruit', blijft ze maar roepen.

De politie heeft geen definitie van de verwarde persoon opgesteld, wie ze wel en niet naar de opvang brengen. Bewust niet. Van Geffen: ,,Dan krijg je dat mensen buiten de boot vallen. En wat blijkt: agenten zijn prima in staat om in te schatten wie verward is. In 95 procent van de gevallen klopt het.''

De verwarden in de opvang, dat zijn de personen die door de samenleving worden gezien, en die ons beeld vormen van psychiatrische patiënten. Ten onrechte, stelt Parnassia-bestuurder Stephan Valk. Want 95 procent van die patiënten 'is gewoon thuis met steun en daarmee gaat het heel erg goed'. Slechts vier procent wordt ooit een keer opgenomen. ,,Vanwege een heel ernstige depressie of psychose waardoor ze een gevaar voor zichzelf of anderen vormen.''