Baanbrekend onderzoek: ‘PFAS-etende bacterie’ mogelijke redding voor grond- en baggerwereld’
VideoDe grond- en baggerwereld in Oost Nederland ligt al maanden plat vanwege onverwoestbare PFAS-stoffen. Alhoewel, onverwoestbaar? Amerikaanse onderzoekers hebben een bacterie ontdekt die de stoffen grotendeels afbreekt: ‘Acidimicrobium bacterium A6'. Hoogleraar milieuchemie en toxicologie Jacob de Boer is hoopvol: ,,Dit is echt héél verrassend, het zou een doorbraak kunnen zijn.’’
Baggeraars, afvalbedrijven en bouwprojecten zijn in de problemen geraakt door tijdelijke eisen van het ministerie voor de hoeveelheid PFAS-stoffen in de grond, zo werd afgelopen weken duidelijk. Zo lang er geen definitieve regels zijn, mag er slechts 0,1 microgram van de stoffen in een kilo verplaatste grond zitten. Brancheorganisaties stellen dat bouw, grond en baggerbedrijven in de problemen raken omdat ieder schepje grond nu geanalyseerd moet worden.
Bouwend Nederland schat dat er bij 80 procent van de projecten met grondverplaatsing teveel PFAS wordt aangetroffen. Het resultaat: baggeraars in Oost-Nederland zoals Geert Pruim zitten al maanden zonder werk. Grond wordt bij afvalbedrijven zoals Attero Wilp niet meer aangenomen en ook de bouw, die ook al flink geraakt is door het stikstof-debakel, ondervindt hinder.
Dit zou een doorbraak in de strijd tegen PFAS kunnen zijn.
PFAS opvreten
Maar nu gloort er hoop. Aan de andere kant van de oceaan, welteverstaan. Amerikaanse onderzoekers van Princeton University ontdekten onlangs dat een veelvoorkomende grondbacterie met de naam ‘Acidimicrobium bacterium A6’, de onverwoestbaar geachte PFAS-stoffen ‘op eet’. ,,Een baanbrekend en zeer verrassend onderzoek’’, stelt hoogleraar Milieuchemie en Toxicologie Jacob de Boer van de Vrije Universiteit. ,,Dit zou een doorbraak in de strijd tegen PFAS kunnen zijn.’’
Perfluorverbindingen, die de basis vormen van PFAS-stoffen, zijn ontzettend moeilijk uit elkaar te krijgen, vertelt De Boer. ,,En dat is ook voor bacteriën niet te doen. De PFAS-stoffen zijn persistent. Als ze ergens eenmaal in de grond zitten, zijn ze er met geen mogelijkheid meer uit te krijgen. Het is dus prachtig dat de onderzoekers in Amerika daar nu iets op hebben gevonden.’’
Doorbraak
Is Nederland dankzij dit onderzoek binnenkort verlost van PFAS-problemen? De Boer houdt voorlopig nog een slag om de arm. ,,Ik zie dit als een doorbraak, maar eerst moet duidelijk worden of deze bacteriën ook buiten het laboratorium werkzaam zijn. Ik acht de kans daartoe redelijk groot, maar er gelden een aantal randvoorwaarden.’’
De experimenten van Princeton University gebeurden in het laboratorium met standaard grond, vertelt De Boer. ,,In de buitenwereld tref je natuurlijk allerlei soorten grond aan. Veen, klei, zand. Noem maar op.’’ Om de bacteriën optimaal te laten werken, moet de grond aan enkele voorwaarden voldoen. De zuurgraad en de hoeveelheid ijzer in de grond zijn belangrijk. Ongeveer 60 procent van PFAS breekt dankzij de bacterie af.
Een oplossing voor de PFAS-problemen op korte termijn is Acidimicrobium bacterium A6 volgens De Boer waarschijnlijk niet. ,,Er is meer studie en veldwerk vereist. Het is geen kwestie van even de bacteriën in de grond stoppen en klaar. Mocht alles meezitten, dan denk ik dat het nog wel een jaar kan duren. Toch ben ik hoopvol. Het feit dat er een manier is gevonden om deze stoffen af te breken is groot nieuws. PFAS zijn zoals bekend giftig en in veel landen zoals Amerika en Australië een groot probleem.’’
Korte termijn
Aiko Hensums van het PFAS-expertisebureau in Deventer neemt het onderzoek serieus. ,,Doorgaans zijn we kritisch tegenover ‘opzienbarende’ studies, maar deze staat in een gerenommeerd tijdschrift. Het kan op termijn een doorbraak zijn, maar het gaat nu nog om een labtest. We volgen het onderzoek, maar op korte termijn biedt het geen oplossing voor de huidige problemen met PFAS.’’
In de politiek wordt ondertussen naarstig naar een oplossing voor de PFAS-problematiek gezocht. De Tweede Kamer nam eind september een motie aan van GroenLinks, waarin verzocht werd om te onderzoeken of er in Nederland een ban kan komen op voedselverpakkingen met PFAS-stoffen. De Waakhond Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) constateerde daarnaast dat er onvoldoende zicht is op de verspreiding van FRD (een van de PFAS-stoffen) in afvalstromen.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
PREMIUM
Woningruil: een huis kopen dat helemaal niet te koop staat
Is woningruil een slim middel om aan de exorbitant hoge huizenprijzen te ontkomen? De ene makelaar vindt het niks, omdat het veel werk is voor weinig kans van slagen. De andere makelaar gaat er enthousiast in mee. Twee woningruilers in Deventer zijn vooral blij. ,,We kwamen er anders gewoon niet tussen.’’ -
19
Waarom je niet te hard moet werken voor je op vakantie gaat
Gedragspsycholoog Chantal van der Leest bekijkt onze gedragingen op de werkvloer: wie of wat bepaalt onze dagelijkse beslissingen? Vandaag: voorpret. -
‘Bedrijven moeten gevaarlijke afvalstoffen veel beter in kaart brengen’
Bedrijven die chemisch afval veroorzaken, zoals chemieconcerns, moeten op zijn minst nagaan welke (potentiële) zeer zorgwekkende stoffen er in de afvalstroom zitten. Alleen dan kunnen toezichthouders degelijk onderzoek doen naar de risico’s. -
PREMIUM
Goedkoper op vakantie met een hybride die sneller laadt? Zo (on)zinnig is dat
Steeds meer plug-in hybrides hebben een CCS-laadpoort, waarmee je tussendoor sneller kunt laden en – in theorie – veel meer op stroom kunt rijden. Kun je daarmee echt brandstof (en geld) besparen door onderweg zoveel mogelijk te ‘stekkeren’? We nemen de proef op de som richting Zuid-Frankrijk. -
De beste consoles voor op de achterbank
Het is zomer en dat betekent voor veel gezinnen een lange reis met de auto richting de vakantiebestemming. Wil je die rit iets comfortabeler maken of zit jouw kroost niet te wachten op zes uur lang ‘ik zie wat jij niet ziet’ spelen? Zorg dan dat je een handheld of draagbare spelcomputer meeneemt.
-
40 studenten uit Zwolle ontwerpen ‘historische’ postzegels voor geboortedag koning Willem I
Studenten van ArtEZ in Zwolle hebben twee leden van het koninklijk huis in een modern jasje gestoken. Niet op schildersdoek, maar op een postzegel. PostNL die de opdracht gaf, heeft het nieuwe postzegelvel vandaag uitgegeven. -
Tien Urker vissers die Ketelbrug wilden blokkeren om boeren te ondersteunen zitten nog in de cel
Tien van de veertien mensen die gisteren zijn gearresteerd op de Urker visserskotter UK 146, omdat ze de Ketelbrug in de snelweg A6 wilden blokkeren tijdens het boerenprotest, zitten volgens de politie nog vast. Ze zijn voor openlijke geweldpleging opgepakt. De tien zijn gisteravond overgebracht naar het cellencomplex in Houten. -
Baggerwerk ligt stil: overstroming dreigt doordat sloten en kanaal nu dichtslibben
Door uitgestelde baggerwerkzaamheden slibben sloten, kanalen en rivieren steeds verder dicht. Daardoor dreigen er overstromingen. Er wordt door waterschappen en Rijkswaterstaat nog altijd gewacht op analyses voor PFAS-stoffen.
In samenwerking met indebuurt Zwolle