Geluksprofessor: ‘Loten? Kansloos, maar blijven kopen voor mooie droom’

Sinds er in 1992 mee begonnen is heeft het Oudejaarslot zich weten te nestelen in het rijtje: oliebollen, vuurwerk en champagne. Qua omzet is het het belangrijkste lot. Bij de laatste trekking werden 6.3 miljoen loten verkocht; een stijging van de omzet met 5 procent ten opzichte van het jaar er voor.

Professor Ruut Veenhoven, bij de Erasmus Universiteit in Rotterdam gespecialiseerd in onder andere geluksgevoel: ,,Ach, als je een kaartje voor de bioscoop koopt heb je uiteindelijk ook niks. Dan heb je een plezierige ervaring gehad. En dat is een staatslot voor veel mensen ook. Het gaat om het dromen over wat er zou kunnen gebeuren. Onderzoek wijst uit dat mensen een tikje gelukkiger zijn voor een trekking en dat het daarna even daalt. Maar ze kopen natuurlijk een illusie.”

Woordvoerder Bert van Plateringen van de Staatsloterij ontkent dat er psychologen bij het bedrijf werken. Hij is bekend met het gegeven dat in Las Vegas bij de gokkast waar mee gewonnen wordt een sirene afgaat en zwaailicht  gaat ronddraaien. ,,Dat  effect roept de gedachte op ‘ik zou dat ook kunnen winnen’.  Dat is waar wij ons op een creatieve manier ook op richten. In onze commercials gaat het om de voorpret. Mensen die dansen op hun werk bij de gedachte dat ze straks een grote prijs zouden kunnen winnen. In tegenstelling tot oude campagnes laten we niet meer mensen met een Ferrari of iets dergelijks zien. We willen niet de droom van mensen al invullen.”

Van Plateringen, aarzelend: ,,Eh, ja we verkopen dromen, maar óók de kans om 30 miljoen euro of een andere leuke prijs te winnen. Het is net zoiets als een vakantie boeken. Zodra je dat gedaan hebt begint de voorpret.” In die zin is het handiger om je oudejaarslot eerder te kopen: ,,We maken er niet veel reclame voor, maar dat kan inderdaad al twee maanden vantevoren.” Waar ook niet veel publiciteit aan gegeven wordt is de mogelijkheid een duo-lot te kopen met hetzelfde lotnummer. Dat was handig geweest voor QMusic-dj Marieke, die deze week een boel reacties kreeg van luisteraars nadat ze een oudejaarslot aan collega Mattie had gegeven in de trant van: ‘Dat had ik nooit gedaan, stel dat de hoofdprijs er op was gevallen?’ Met een duo-lot deel je de eventuele prijs.

Ruut Veenhoven, die wijst op een recent onderzoek van zijn universiteit onder de titel ‘The Joy of Lottery Play’, ziet geen reden waarom niet. Heeft hij zelf dan misschien een oudejaarslot gekocht?  Lachend: ,,Nee, ik ben meer een mens van de kansberekening.  Maar als mensen het gewoon leuk vinden om een heel klein kansje te hebben, dan is daar niks mis mee. Zo lang ze maar weten dat bij de meesten de centen verdwijnen. Als het om dromen gaat kunnen ze het voordeligst een 1/5 lot kopen, daarmee hebben ze net zoveel kans op een miljoenenprijs.”